Dạy học trực tuyến không phải lúc nào cũng dễ dàng và thú vị. Theo nghiên cứu của National Foundation of Education, 1/5 giáo viên cảm thấy căng thẳng so với 1/8 người làm việc ở các ngành nghề khác.

Đại dịch Covid-19 khiến các trường học buộc phải tổ chức dạy và học trực tuyến trong gần một năm vừa qua. Và giống như cách giảng dạy truyền thống, giáo dục trực tuyến đi kèm với những yếu tố riêng gây căng thẳng cho người dạy và người học.

Tất cả những thay đổi này có thể gây quá tải, vì vậy nhiều nhà giáo dục đang cố gắng tìm cách khiến trải nghiệm dạy và học trực tuyến hiệu quả hơn và ít căng thẳng hơn.

Sau đây, chúng ta cùng tìm hiểu 9 lời khuyên giúp việc dạy và học trực tuyến hiệu quả và thú vị hơn.

1. Đặt kỳ vọng rõ ràng

Hầu hết các em học sinh hay sinh viên có thể tham gia lớp học trực tuyến lần đầu tiên hoặc có ít trải nghiệm học tập trực tuyến, vì vậy, các em cần sự hướng dẫn tận tình của giáo viên hoặc người thân. 

Việc đặt ra những kỳ vọng rõ ràng hay những mục tiêu cụ thể ngay từ đầu là một phương pháp quản lý lớp học trực tuyến giúp giảm bớt căng thẳng cho giáo viên và học sinh.

Các giáo viên có thể cần điều chỉnh các giáo án dành riêng cho lớp học trực tuyến, tương tự như khi giảng dạy trực tiếp trên lớp nhưng được cải tiến để phù hợp hơn với đối tượng người học, thời lượng và mục tiêu học tập để giảm bớt khó khăn trong quá trình giảng dạy trực tuyến. Mặc dù điều này sẽ không loại bỏ hoàn toàn những khó khăn của việc dạy và học trực tuyến, nhưng các giáo viên sẽ cảm thấy sự trật tự được thiết lập trong sự hỗn loạn có tổ chức.

2. Sử dụng công nghệ thành thạo

Việc tìm hiểu và học cách sử dụng các phần mềm và công cụ hỗ trợ giảng dạy trực tuyến giúp các giáo viên thao tác và điều hành lớp học trực tuyến hiệu quả hơn cũng như tiết kiệm thời gian hơn. 

Một trong những nguyên nhân khiến quá trình dạy và học trực tuyến trở nên căng thẳng không cần thiết do việc không quen sử dụng công nghệ khiến người dạy và người học mất thời gian xử lý lỗi trong quá trình sử dụng công nghệ. Người dạy và người học cần nắm bắt và hiểu rõ hơn các kĩ năng sử dụng các phần mềm và công cụ hỗ trợ giảng dạy và học tập trực tuyến. Bên cạnh đó, khi các giáo viên có thể sử dụng công nghệ tốt hơn, họ có thể giúp học sinh làm quen nhanh hơn và sử dụng công nghệ thành thạo hơn.

3. Sử dụng hội nghị truyền hình (video conference) để mang lại cảm giác học tập trực tuyến gần gũi hơn

Các chuyên gia khuyến khích sử dụng các phương pháp tăng tương tác giữa người học với người dạy, giữa người học với nhau. Điều này khiến lớp học trực tuyến trở nên gần gũi và thú vị hơn. 

Các giáo viên dễ dàng sử dụng các công cụ hội thoại truyền hình như Zoom, Skype, Jitsi, BigBlueButton v.v. kết hợp với các tính năng gửi email, tạo forum hay gửi tin nhắn, v.v. Hiện nay, các hệ thống quản lý học tập LMS cho phép các giáo viên có thể sử dụng tất cả các tính năng trên và còn nhiều các tính năng hữu ích khác hỗ trợ việc giảng dạy và học tập trực tuyến trên một nền tảng duy nhất. Bên cạnh đó, hệ thống quản lý học tập LMS giúp giáo viên tiết kiệm thời gian quản lý nhờ tính năng tự động gửi thư, nhắc nhở người học tham gia lớp học, hoàn thành bài tập hay chấm điểm tự động, v.v.

4. Khuyến khích thử nghiệm và chia sẻ học hỏi lẫn nhau

Việc sáng tạo các trải nghiệm mới cho người học, ví dụ như các ứng dụng trò chơi hóa (gamification) hay tổ chức các hoạt động trực tuyến mới, ví dụ một số trường có giờ nghe nhạc, giờ học các kĩ năng mềm cho học sinh, có thể khiến việc học trực tuyến trở nên thú vị hơn – tại sao chúng ta lại không thử nghiệm?

Thực tế là nhiều trường học đang phải đối mặt với những cơ hội chưa được khai thác với hình thức học trực tuyến. Tất nhiên, cơ hội luôn đi cùng thách thức và khó khăn, vì vậy, để tìm ra những phương pháp hiệu quả, các giáo viên nên được hỗ trợ để chấp nhận rủi ro, thử nghiệm phương pháp mới và học hỏi từ những sai lầm. Các thầy cô tích cực tham gia các forum chia sẻ tâm sự và học hỏi cùng với các giáo viên khác để cùng nhau thấu hiểu cũng như có thể học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm hữu ích thực tiễn từ các giáo viên khác.

5. Ứng dụng phương châm “càng ít càng nhiều” (Less is more)

Giáo viên có thể sẽ cảm thấy căng thẳng về việc thiếu nguồn tài nguyên hỗ trợ giảng dạy trực tuyến, nhưng ngược lại việc cung cấp quá nhiều tài nguyên cũng có thể phản tác dụng và gây căng thẳng cho người dạy và người học, khiến họ bị choáng ngợp với sự phong phú của nguồn tài nguyên.

Hiện nay, nhờ sự phát triển của công nghệ, việc truy cập vào các kho tài nguyên hỗ trợ giảng dạy và học tập trực tuyến trở nên dễ dàng hơn với chi phí thấp hơn hoặc thậm chí miễn phí, tuy nhiên, các giáo viên cần chọn lọc nội dung phù hợp, ứng dụng vào thực tế và đánh giá hiệu quả của việc sử dụng các tài nguyên đó.

6. Lên lịch nghỉ ngơi 

Khi làm việc tại nhà, bạn rất dễ mất cảm giác cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân. Hầu hết  chúng ta đều phải đối mặt với điều này và có thể gặp khó khăn trong việc thích nghi với công việc 24/7. Không chỉ các giáo viên mà ngay cả các em học sinh/sinh viên có thể gặp khó khăn với tình trạng dạy và học trực tuyến kéo dài.

Bây giờ là lúc để nhắc nhở các giáo viên về tầm quan trọng của sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống trong giáo dục, đặc biệt là với việc dạy học trực tuyến. Một ý tưởng hữu ích là yêu cầu trường học của bạn tạo ra một chính sách để giảm tình trạng căng thẳng cho giáo viên. Hãy cho giáo viên biết rằng họ luôn nhận được sự ủng hộ và giúp họ thiết lập ranh giới hợp lý giữa thời gian dành cho công việc và cuộc sống cá nhân.

7. Khuyến khích sự hài hước

Khuyến khích sự hài hước thông qua các câu chuyện cười, tiếng cười hoặc sự vui vẻ khiến môi trường lớp học trở nên dễ chịu và thoải mái hơn – điều này không chỉ hiệu quả đối với các lớp học trực tiếp mà rất hữu ích với các lớp học trực tuyến khi đại dịch ngày càng diễn biến phức tạp và khiến chúng ta chịu đựng sự mất mát cũng như căng thẳng nhiều hơn.

Sự hài hước có thể giúp nâng cao tinh thần cho mọi người. Theo Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ, tiếng cười cũng có thể làm tăng khả năng học tập. Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng sự hài hước làm giảm lo lắng và tăng động lực, dẫn đến kết quả học tập của học sinh tốt hơn.

Không cần đến các bài hát hài hước – chỉ cần lồng ghép các câu chuyện cười hàng ngày vào các lớp học hoặc các cuộc họp hành chính có thể giúp loại bỏ căng thẳng cho mọi người. Hãy thử nghiệm nhé!

8. Khuyến khích sự tham gia của phụ huynh

Nhiều phụ huynh có mong muốn giúp đỡ và thậm chí có thể có những nguồn thông tin hữu ích để cung cấp cho giáo viên.

Bên cạnh đó, cha mẹ cũng là một phần không thể thiếu trong việc hỗ trợ các em hoàn thành mục tiêu học tập. Khuyến khích các bậc phụ huynh đồng hành cùng các em và luôn lắng nghe phản hồi từ phụ huynh để hiểu rõ hơn mong muốn cũng như khó khăn của các em khi học tập trực tuyến.

9. Đảm bảo rằng giáo viên và học sinh có quyền truy cập Internet

Một trong những yếu tố bắt buộc để đảm bảo giáo viên, học sinh và sinh viên có thể học trực tuyến đó là quyền truy cập Internet. Các trường học hay địa phương có thể cung cấp WiFi miễn phí tại một số khu vực để đảm bảo rằng các giáo viên và các em học sinh sinh viên đều có thể truy cập Internet. Đối với những người không có quyền truy cập Internet ở nhà, việc học trực tuyến trở nên căng thẳng. 

Giáo dục trực tuyến có tiềm năng to lớn, vì vậy, hãy không ngừng khám phá và thử nghiệm – bởi các phương pháp giáo dục có thể không bao giờ giống nhau. Nhưng với tư cách là những nhà giáo dục, chúng ta cần học cách thích nghi và làm mọi thứ có thể để cung cấp trải nghiệm học tập dễ tiếp cận hơn đối với mọi người. Lớp học trực tuyến đã đáp ứng nhu cầu này trong thời kỳ khó khăn chúng ta đang đối mặt. Nó không hoàn hảo, tất nhiên không có gì là hoàn hảo, và chắc chắn sẽ có những thách thức. Nhưng thông qua khả năng lãnh đạo, giao tiếp, thử nghiệm và rút ra bài học, chúng ta có thể cung cấp một môi trường học tập trực tuyến hiệu quả hơn và ít căng thẳng hơn cho tất cả mọi người tham gia.

Bài viết trên được tổng hợp dựa theo theo bài viết của Amanda Clark, Classcraft.